خم کاری لوله گاز

 در لوله کشی گاز برای تغییر مسیر می توان لوله گاز را خم نمود این عمل بنا به  بند ۱۷-۵-۱-۴ مبحث هفده مقررات ملی ساختمان انجام خواهد شد. این عمل هم  برای لوله های درزدار و هم بدون درز انجام می شود. خم کردن لوله فقط با استفاده از دستگاه لوله خم کن  بوده و خم لوله صاف و عاری از هرگونه چین خوردگی، ترک خوردگی باشد. در ادامه سعی کردیم مهم ترین نکات اساسی جهت خم کاری لوله گاز، شیوه اندازه گیری و انجام کار را بررسی نماییم. با ما همراه باشید:

نکات خم کاری لوله گاز

• لوله ها باید به ترتیبی خم گردند که با انحنای کانال مطابقت داشته و کلیه خم محدب و مقعر در خطوط لوله باید گونه باشند که لوله کاملا در وسط ودر کف کانال خوابیده و وزن آن به طور گسترده به کف کانال در تمام نقاط وارد شود.
• خط جوش محیطی روی تار خنثی قرار گیرد و قسمت خم لوله بدون خط جوش محیطی باشد.
• قوس خمیدگی لوله نباید بیشتر از ۹۰ درجه گردد.
• رعایت عمق خاک زیر روی لوله ها الزامی است .
• خم کاری لوله های گاز موکدا باید به طور سرد , یکنواخت و بدون کشیدگی و چروک خوردگی و یا کم شدن ضخامت لوله ها انجام شود .
• شعاع انحنای داخل خمیدگی حداقل ۶ برابر قطر خارجی لوله و وسط خمیدگی لوله از نزدیکترین نقطه اتصال آن حداقل به فاصله ۲۰ برابر قطر اسمی لوله باشد. به عنوان مثال با توجه به شکل بالا برای یک لوله  ۲ اینچی از جدول ۱۷-۴-۵  همان مبحث  قطر خارجی برابر ۶۰.۳ میلی متر و قطر نامی  برابر ۵۰ میلی متر است. پس شعاع خم برابر ۳۶.۱۸ سانتی متر و از اولین اتصال بایستی یک متر فاصله داشته باشیم.
• خمکاری لوله های عا یق مجاز نیست و خم های فارسی نیز مردود است .
• تمامی خم ها باید به بزرگ ترین شعاع ممکن انجام گیرد و هیچ خمی در فاصله کمتر از دو متری سر لوله مجاز نمی باشد.

بیشتر بدانید خم کاری لوله گاز : خدمات خمکاری لوله

نحوه خم کاری لوله گاز

در پروژه‌های گازرسانی معمولاً از زانو برای تغییر جهت لوله استفاده می‌شود، اما گاهی ممکن است تغییر جهت موردنیاز، با زاویه استاندارد زانوها مطابقت نداشته باشد. به همین دلیل به استانداردهای خم‌کاری لوله گاز مراجعه می‌کنند. این استانداردها توسط شرکت ملی گاز ایران تدوین شده‌اند.

در صورتی که لوله های مورد استفاده دارای پوشش عایق شده در کارخانه سازنده لوله باشد جهت خمکاری آن ها باید از ماشین آلات و روش های مناسب استفاده شود . حداکثر درجه خمش لوله ها ۵/۱ درجه به ازای هر طول معادل قطر لوله می باشد به طوری که پس از اتمام خمکاری، اختلاف حداقل و حداکثر قطر داخلی لوله در مقطع عرضی در مرکز خمش نباید بیش از ۴% قطر اسمی بوده و سنبه ای به مشخصات مذکور تهیه شده است به راحتی می تواند از داخل لوله خم شده عبور نماید .

خمکاری لوله ها باید طوری انجام گیرد که درز طولی آنها در محور خنثای خمش لوله بوده و یا حداکثر ۱۵ درجه بان آن اختلاف داشته باشد . در هر صورت فاصله بین درز طولی دولوله مجور در هنگام جوش کای نباید کمتر از ۱۰ برابر ضخامت لوله باشد . ایجاد هر گونه خمکاری روی لوله هایی که در غلاف بتونی یا فلزی در تقاطع قرار می گیرند مجاز نمی باشد .

قسمتی از لوله که برخلاف مشخصات فوق خم گردیده و غیر قابل مصرف تشخیص داده شده است باید تعویض گردد.

مبحث ایمنی در لوله‌های گاز بسیار اهمیت دارد و به همین دلیل هنگام خم‌کاری نباید هیچ‌گونه عیبی در لوله ایجاد شود، چرا که به وجود آمدن کوچک‌ترین عیب مثل چروک‌خوردگی می‌تواند به کاهش ضخامت لوله یا سوراخ شدن آن منجر شود. به منظور جلوگیری از به وجود آمدم عیوب احتمالی، از روش‌های خم‌کاری سرد و فاقد کشش برای خم‌کاری لوله‌های گاز استفاده می‌شود.

  بیشتر بدانید خم کاری لوله گاز : لوله خم کن دستی رومیزی 

خواص لوله گاز

• استحکام

 لوله ها استحکام کششی بالایی دارند و می توانند فشار خمشی و پرسی را تحمل کنند.

• دوام

آنها در برابر سایش و پارگی، خوردگی و زنگ زدگی مقاوم و برای استفاده در فضای باز مناسب هستند.

• مقاومت در برابر حرارت

برخی از لوله ها مانند تیتانیوم در برابر حرارت مقاوم هستند و می توانند دمای بالایی را تحمل کنند.

اندازه گیری و اندازه گذاری در خم کاری

    اندازه گیری و علامت گذاری صحیح دو عامل بسیار مهم در خم کاری دقیق لوله می باشد. عدم دقت در اجرای هر یک از این موارد باعث مشکل انطباق نهایی لوله و ساخت مصنوعات فلزی می شود.

معمولاً دستگاه های خم کاری عمل خم کاری را در یک جهت انجام می دهند، به همین دلیل تعیین خط مرجع از ابتدای کار به خصوص در مواردی که باید چندین خم در جهات مختلف انجام شود بسیار مفید است.

• مشخص کردن خط مرجع

علامت طول را روی لوله علامت می زنیم سپس لوله را طوری در دستگاه خم کن قرار می دهیم که علامت رو به بالا و خلاف جهت زاویه خم باشد. این علامت علاوه بر قابلیت کنترل دقیق جهت خم کاریی، برای ادامه صحیح عملیات خم کاری در جهات مختلف پس از خم کاری بسیار مفید است.

  بیشتر بدانید خم کاری لوله گاز : دستگاه خمکاری پروفیل 

فاکتورهای مهم در انتخاب روش خمکاری لوله

   در راستای ایجاد خم مطلوب و بی عیب که منطبق بر مشخصه‌های استاندارد باشد، انتخاب روش خمکاری متناسب با هندسه لوله و نیازمندی‌های فنی، موضوع بسیار مهم و حیاتی است. در عین حال طراحی بهینه ابزار و تجهیزات خمکاری نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است. انتخاب یک روش خمکاری عموما به فاکتورهای زیر بستگی دارد:

• کیفیت خم و نرخ تولید موردنظر
• جنس لوله، شعاع خم و قطر نسبی لوله

سخن پایانی

خم کاری لوله گاز معمولا به روش سرد انجام شده و به دلیل اهمیت این محصول در خط لوله لازم است این کار بدون هیچ عیبی انجام شود.