نکات و ضوابط خم کردن میلگرد
در این مقاله به بررسی نکات و ضوابط خم کردن میلگرد پرداخته میشود.
-
میلگرد چیست؟
میلگردها به دو دسته ساده و آجدار تقسیم می شوند و به دو حالت شاخه و کلاف در بازار وجود دارند. میلگرد ساده، سطحی صاف و صیقلی دارد، اما روی سطح میلگرد آجدار، آج هایی با طرح های مختلف ایجاد می شود. انواع خم میلگرد، معمولا از میلگرد آجدار ساخته می شوند و در اعضای مختلف سازه برای کنترل عرض ترک ها، حفظ پایداری آرماتورهای اصلی، تنظیم فاصله بین دو شبکه میلگرد و … استفاده می گردند.
انواع میلگردها به صورت زیر هستند:
- میلگرد خاموت
- میلگرد سنجاقک
- میلگرد راستا (سیتکا)
- میلگرد ادکا
- میلگرد خرک
- میلگرد رکابی
بیشتر بدانید نکات و ضوابط خم کردن میلگرد : دستگاه خمکاری پروفیل
کاربرد انواع میلگرد
- میلگرد راستا: افزایش مقاومت کششی بتن
- میلگرد خاموت: جلوگیری از بیرونزدگی میلگردهای طولی در اثر کمانش، جلوگیری از گسترش ترک در بتن و تحمل نیروهای برشی
- میلگرد ادکا (اوتکا): تحمل نیروهای برشی و لنگرهای منفی در تیرهای تکیهگاهی
- میلگرد سنجاقی: از میلگرد سنجاقی برای بهبود استحکام برشی خاموتها و ایجاد اتصال بین میلگردهای طولی و خاموت استفاده میشود
- میلگرد رکابی: در امتداد نگهداشتن میلگردهای طولی و عمودی در بتن و دیوارها به شکل حرف U یا در مش بندی آرماتور
- میلگرد خرک: استفاده در بتنریزیهای کف و ساخت فونداسیون و نیز قرار دادن دو شبکه متوالی افقی با فاصلهای معین در داخل قالب
نکات ضروری برای اجرای انواع خم میلگرد
آیین نامه ها و استاندارد های بسیاری درمورد خم استاندارد میلگرد وجود دارد، اما آیین نامه ACI و مقررات ملی ساختمان، دو منبع قابل استناد برای استفاده در ایران هستند.
میلگردهای آجدار خم شده باید در تیرها و دال های یک طرفه به منظور کنترل عرض ترک ها و میزان گستردگی آن ها با فاصله مشخص قرار بگیرند.
- خمکاری تمامی آرماتورها باید به صورت سرد انجام شود، مگر این که مهندس ناظر روش دیگری را برای انجام این کار در نظر بگیرد.
- آرماتورهایی که بخشی از آن ها در بتن قرار دارد، نباید خم شوند، مگر در شرایطی که با نظارت و مجوز مهندس ناظر انجام شود.
- خمکاری میلگرد باید به وسیله دستگاهها و تجهیزات مناسب صورت بگیرد تا خم قلاب با انحنای ثابت شکل داده شود.
- سرعت انجام فرآیند خمکاری باید متناسب با نوع فولاد و دمای محیط تنظیم شود.
- زمانی که آرماتورها در دمای ۵- درجه سلسیوس یا کمتر قرار دارند، نباید آن ها را خم کرد.
- بازکردن آرماتورهای خم شده و دوباره خم کردن آن ها مجاز نیست، مگر با مجوز مهندس ناظر و بنا بر ضرورت. البته درصورت خمکاری مجدد این مقاطع، باید آن ها را از نظر ترک خوردگی بررسی و کنترل کرد.
- میلگردهای غیر هم امتداد، مانند خم s و یا خم با شیب ۱ به ۶، باید قبل از قرار گرفتن در قالب، خم بشوند.
- خم کردن میلگردها تا حد امکان باید به طور مکانیکی به وسیله ماشین مجهز به فلکه خمکن و با یک عبور در سرعت ثابت انجام پذیرد، به طوری که قسمت خم شده دارای شعاع انحنای ثابتی باشد.
- برای خم کردن میلگردها باید از فلکههایی استفاده شود که قطر آنها برای نوع فولاد مورد نظر مناسب باشد.
- سرعت خم کردن میلگرد باید متناسب با نوع فولاد و دمای محیط اختیار شود.
- به طور کلی باز و بسته کردن خمها به منظور شکل دادن مجدد به میلگردها مجاز نیست.
- خم کردن میلگردهایی که یک سر آنها در بتن قرار دارد، مجاز نیست.
- با استفاده از دستگاه میلگرد خم کن برقی، میتوان انواع خاموتها را به صورت دستههایی با سرعت و دقت کافی خم کرد.
یکی از اصول مهمی که در این فرآیند باید مورد توجه قرار بگیرد، میزان قطر خم قلاب است. قطر خم قلاب به محلی گفته می شود که در اثر خمکاری میلگرد به حالت منحنی درآید و با افزایش فشار و خم شدن بیش تر آرماتور، فرمی شبیه به دایره پیدا کند. بر اساس اصول خمکاری، میزان استاندارد قطر خم میلگردها در سایزهای مختلف عبارت است از:
- برای میلگردهایی با سایز ۱۰ تا ۲۵ میلیمتر، حداقل قطر قلاب باید ۶ برابر اندازه این مقاطع درنظر گرفته شود.
- برای میلگردهایی با سایز ۲۹ تا ۳۶ میلیمتر، ۸ برابر اندازه آرماتور بهعنوان حداقل قطر قلاب مناسب است.
- برای میلگردهایی با سایز ۴۳ تا ۵۷ میلیمتر، کمترین مقدار قطر قلاب باید ۱۰ برابر اندازه این مقاطع اندازهگیری شود.
- جدول طول خم میلگرد
- قطر استاندارد خمکاری میلگردها با توجه به جنس و سایز آنها متفاوت بوده و نیز باید در نظر داشت که برای هر نوع میلگرد خمکاری در چه زاویه و طولی انجام میپذیرد. در جدول زیر استاندارد قطر خم میلگرد بر اساس نوع فولاد بهکاررفته در آن و نیز سایز میلگرد آورده شده است.
بیشتر بدانید نکات و ضوابط خم کردن میلگرد : خم لوله ریکواپراتور
جدول طول خم میلگرد
قطر استاندارد خمکاری میلگردها با توجه به جنس و سایز آنها متفاوت بوده و نیز باید در نظر داشت که برای هر نوع میلگرد خمکاری در چه زاویه و طولی انجام میپذیرد. در جدول زیر استاندارد قطر خم میلگرد بر اساس نوع فولاد بهکاررفته در آن و نیز سایز میلگرد آورده شده است.
روش دستی خمکاری میلگرد
خمکاری میلگرد بهصورت دستی برای میلگردهای با قطر کمتر از ۱۲ میلیمتر امکانپذیر است. برای خم کردن میلگردهای با قطر بالای ۱۲ باید از دستگاههای مخصوص استفاده کرد. در این روش، صفر تا صد خم کردن میلگرد توسط اپراتور انجام میشود. ابزارهای موردنیاز برای خمکاری میلگرد عبارتاند از:
- میز خمکاری میلگرد
- صفحه خمکاری میلگرد
- آچار مخصوص خمکاری میلگرد
روش برقی یا اتوماتیک خمکاری میلگرد
میلگردهای با قطر بالاتر از ۱۲ میلیمتر را نمیتوان به روش دستی خم کرد و برای این منظور از روشهای ماشینی و دستگاههای مخصوص استفاده میشود. این روشها بهصورت اتوماتیک بوده و برخلاف روش دستی، به مهارت چندانی نیاز ندارند.
جمع بندی مقاله نکات و ضوابط خم کردن میلگرد
فرآیند خمکاری میلگرد با اعمال نیرو حول یک نقطه از آرماتور و با هدف تغییر شکل در میلگرد، بدون شکستن انجام می شود. نوع شکل دهی به آرماتور در فرآیند خمکاری، متناسب با محل و نحوه استفاده از آن مشخص می شود.
رعایت یک سری استانداردها و ضوابط و همچنین استفاده از مقررات ملی ساختمان ایران مبحث نهم و آیین نامه ACI به علاوه نظارت بر فرآیند خمکاری میلگرد فولادی یا خمکاری میلگرد استیل الزامی است. در صورت عدم رعایت اصول خمکاری، امکان کاهش مقاومت آرماتور و حتی احتمال شکستن آن وجود دارد.
بیشتر بدانید نکات و ضوابط خم کردن میلگرد : خدمات خمکاری لوله