فرآیند خم کاری میلگرد

فرآیند خم کاری میلگرد (Rebar Bending) به مجموعه فرایندی گفته می‌شود که در آن سعی می‌کنیم یک میلگرد را با وارد کردن نیروهای متفاوت تغییر شکل دهیم. با نظربه اینکه انواع میلگردها را در استانداردهای ۶ و ۱۲ متری در واحدهای تولیدی می‌سازند، این سوال برای ما پیش می‌آید که چگونه می‌توان این مقطع‌های دایره‌ای با طول زیاد را به صورت کاربردی در گوشه‌ها و خم‌های یک سازه به کار بست؟ در این شرایط خم کاری میلگرد به ما کمک خواهد کرد.

شیوه‌های خم کاری میلگرد شامل دو تقسیم‌بندی دستی و ماشینی می‌شود. محصولات نهایی بعد از خم کاری میلگرد با یکدیگر متفاوت هستند؛ برای مثال میلگردهای ادکا، راستا یا سیتکا، خاموت، خرک، رکابی و سنجاقک از نمونه‌های محصولات نهایی در خم کاری میلگرد است.

بیشتر بدانید فرآیند خم کاری میلگرد : دستگاه خمکاری پروفیل 

روش های خم کاری میلگرد

• خم کردن میلگرد به روش دستی
• استفاده از صفحه خم کاری میلگرد
• بهره بردن از میز خم کاری میلگرد
• خم کاری میلگرد با استفاده از برق
• به کارگیری آچار خم کاری میلگرد
• خم کاری میلگرد به روش هیدرولیکی

• فرآیند خمکاری میلگرد به روش دستی

در این روش خمکاری، تمامی مراحل خم کردن به صورت دستی توسط یک اپراتور ماهر انجام می‌شود و دقت این فرآیند به مهارت اپراتور بستگی دارد. ابزارهای مورد نیاز در این روش عبارتند از:

صفحه خم‌کن میلگرد: این صفحه از جنس فولاد ساخته شده و به شکل مربع یا مستطیل است. صفحه خم‌کن بر روی میز خمکاری میلگرد قرار می‌گیرد و خارهای مختلفی بر روی آن قرار دارد که به مشخص کردن نوع خمکاری میلگردها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

میز خمکاری میلگرد: این ابزار یک ابزار الزامی برای خمکاری میلگرد است و باید ابعاد استاندارد داشته باشد. حداقل ارتفاع این میز، ۸۰ سانتی‌متر است. این میز برای قرار دادن صفحه خم‌کن میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به کمر اپراتور در حین کار، کمتر فشار آید.

آچار خم‌کن میلگرد: این آچار که به آچار F هم معروف است، ابزار پرکاربردی در فرآیند خمکاری میلگرد به روش دستی است. این نوع آچار با میلگرد درگیر شده و به واسطه نیرویی که به آن وارد می‌شود، میلگرد را حول نقطه خار صفحه خم‌کن خم می‌کند.

• فرآیند خمکاری میلگرد به روش ماشینی

دستگاه‌های خم‌کن اتوماتیک انواع مختلفی دارند و ساده‌ترین نوع آن، ماشین خمکاری میلگرد پدالی است. در این نوع ماشین، میز خمکاری میلگرد به شکل یک دستگاه برقی طراحی شده و با فشار دادن پدال، حرکت آچار F با استفاده از نیروی الکتریکی به میلگرد منتقل می‌شود. در خمکاری میلگرد به روش اتوماتیک، ابتدا باید تقطه‌ای از میلگرد حول محور آن خم شود، سپس علامت‌گذاری شود و خار خصوصی برای ساختن خمکاری به شکل خاموت در محل علامت‌گذاری، میلگرد را در جای خود ثابت می‌کند.

پس از فشار دادن پدال، میله فولادی که جایگزین آچار F می‌شود، حرکت کرده و بر روی نقطه علامت‌گذاری شده، نیروی مشخصی اعمال می‌شود که موجب خم شدن میلگرد می‌شود. میزان خم شدن میلگرد و زاویه خم نیز به میزان حرکت اهرم وابسته است که مکانیزم حرکت اهرم در فرآیند خم‌کاری میلگرد با استفاده از ماشین پدالی، با فشردن پدال انجام می‌شود و در انواع دیگر ماشین‌های خم‌کن، متفاوت است.

• خمکاری میلگرد به روش گرم

افراد می‌توانند فرآیند خمکاری و برش این مقاطع را به دو روش گرم و سرد انجام دهند. با این‌ حال، ممکن است در روش گرم، خواص میلگرد تحت تاثیر دما تغییر کنند. از طرفی، خمکاری به روش گرم منجر به افزایش سرعت، و همچنین کاهش دقت و ایجاد مواد سمی خواهد شد. به همین دلیل، طبق مقررات ملی تمامی سایزهای میلگرد باید به ‌صورت سرد خم شوند؛ مگر این که مهندس ناظر روش دیگری را برای خمکاری آرماتورها در نظر بگیرد.

• خمکاری میلگرد به روش سرد

در خمکاری به روش سرد، با توجه به وزن، سایز و ابعاد آرماتور از دستگاه‌ های مختلفی استفاده می‌ شود. در حقیقت در این روش، آرماتور به ‌طور مستقیم در معرض حرارت قرار نمی ‌گیرد. همچنین خمکاری به روش سرد، علاوه‌ بر حفظ کیفیت این مقاطع و عدم تولید گازهای سمی، منجر به تولید ضایعات کمتری می‌ شود.

بیشتر بدانید فرآیند خم کاری میلگرد : خم لوله ریکواپراتور 

استاندارهای خم کاری میلگرد

یکی از اصول مهمی که در این فرآیند باید مورد توجه قرار بگیرد، میزان قطر خم قلاب است. قطر خم قلاب به محلی گفته می‌ شود که در اثر خمکاری میلگرد به ‌حالت منحنی درآید و با افزایش فشار و خم شدن بیش ‌تر آرماتور، فرمی شبیه به دایره پیدا کند.

به صورت کلی استانداردهای لازم برای انتخاب قطر قلاب به شرح زیر است:

1. اگر میلگرد سایزی بین ۱۰ الی ۲۵ میلی متر داشته باشد، قطر قلاب باید حداقل ۶ برابر اندازه میلگرد باشد.
2. اگر میلگرد سایزی بین ۲۹ الی ۳۶ میلی متر داشته باشد، قطر قلاب باید حداقل ۸ برابر اندازه میلگرد باشد.
3. اگر میلگرد سایزی بین ۴۳ الی ۵۷ میلی متر داشته باشد، قطر قلاب باید حداقل ۱۰ برابر اندازه میلگرد باشد.

معرفی رایج ترین میلگردهای خمکاری شده

میگرد راستا

در میلگرد راستا دو انتهای میلگرد به صورت ۹۰ درجه‌ خم می‌شود. این نوع مقطع برای تقویت بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایجاد اتصال بین میلگردهای راستا می‌توان از انواع روش‌های کوپلینگ میلگرد استفاده کرد.

میلگرد خرک

شکل ظاهری این میلگرد چهارگوشی است که یک ضلع آن دو قسمت شده است. دو نیمه میلگرد با هم اختلاف ۱۸۰ درجه‌ دارند. برای قرار دادن دو شبکه متوالی افقی با فاصله مشخص از این نوع مقطع فولادی استفاده می‌شود.

1. میلگرد خاموت

با خم کاری میلگرد به شکل چهار گوش، خاموت به وجود می‌آید. خاموت‌ها به صورت عمودی و مورب در ستون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع میلگرد برای جلوگیری از نیروهای برشی و خمشی استفاده می‌شود.

2. میلگرد اوتکا

با ایجاد دو قلاب ۹۰ درجه در دو انتها و یک پله در میانه میلگرد، میلگرد اوتکا یا میلگرد ادکا به وجود می‌آید. این نوع میلگرد به عنوان میلگرد تقویتی در سقف و دیوارهای برشی به کار می‌رود.

3. میلگرد سنجاقک

خمکاری میلگرد برای تولید سنجاقک به دوصورت خم دو طرف ۹۰ درجه یا یک طر ف ۹۰ و طرف دیگر ۱۳۵ درجه انجام می‌گیرد. این نوع مقطع به عنوان میلگرد عرضی در برابر نیروهای برشی مقاومت می‌کند.

4. میلگرد رکابی

میلگردهای رکابی به شکل یک مستطیلی هستند که یک عرض ندارد. از این میلگرد برای نگه داشتن میلگردهای طولی و عمودی استفاده می‌شود.

جمع بندی

فرآیند خمکاری میلگرد در اصل شامل وارد کردن نیروهایی در جهات متفاوت به یک بخش یا نقطه از میلگرد است که آن را وادار به تغییر شکل می‌کند. در این پروسه و اعمال نیرو، سطح بیرونی میلگرد دچار کشش می‌شود. همچنین نوع خم کاری میلگرد وابسته به محل استفاده آن است.  اصول خمکاری میلگرد برای تمامی روش ها یکسان است و تنها در ابزاری که خمکاری به وسیله آن انجام می گیرد، متفاوت است. بخش مهمی از اصول خمکاری رعایت ایمنی مانند استفاده از وسایل ایمنی از جمله لباس کار، کفش کار، دستکش کار و کلاه ایمنی برای اپراتور هاست.

بیشتر بدانید فرآیند خم کاری میلگرد : خدمات خمکاری لوله