رسوب زدایی بویلرها

 رسوب زدایی بویلرها در صنایع مختلف از اساسی‌ترین نیازهاست. یکی از لوازمی که در دیگ بخار صنعتی تعویض می‌شود لوله بویلرهای بخار صنعتی است. آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که سریع گرما را منتقل می‌کنند و به‌شدت در معرض رسوب زدایی و خوردگی قرار دارند. وجود رسوبات باعث می‌شود که برای انتقال حرارت بین داخل و خارج لوله انرژی بیشتری مصرف شود.

روش های رسوب زدایی بویلرها

شیوه های متنوعی برای پاک کردن رسوبات طرف بویلرها یا آب لوله صنعتی دیگ بخار وجود دارد که عبارتند از:

• روش توربینی برای از بین بردن رسوبات داخل لوله بویلرهای صنعتی

روش توربینی شیوه رایج نگهداری در واحدهایی است که تصفیه خوبی انجام نمی دهند. این شیوه با وسیله خاصی که توسط آب حرکت دورانی دسته ای از چرخ دنده های تیز آن در داخل لوله تامین می شود. آب نه تنها توان ابزار را مهیا می کند بلکه کثیفی ها را می شوید. توربین تمیزکاری لوله اکثر رسوبات را تمیز می کند اما تکه های کوچکی باقی می ماند مگر این که چند بار این کار را تکرار کنید.  کاربرد آنها چندان سخت نیست.

• شوینده های فشار بالا برای پاک کردن رسوبات داخل لوله بویلرهای صنعتی

در این روش از نازل های تحت فشار ۴۰٫۰۰۰ psig استفاده می شود. این نازل ها رسوبات را شاید هم به همراه مقداری از گوشت لوله بردارد. بهتر است این کار را پیمانکاران با تجربه انجام دهند. این کار نیازمند یک سیستم مکنده و یک کامیون است تا با جدا کردن آب از رسوبات، رسوبات را انتقال داده و آب را به تصفیه خانه بفرستد.

• اسیدشویی جهت تمیز نمودن رسوبات داخل لوله بویلرهای صنعتی

در این روش از اسیدهای مخصوص به همراه آب استفاده شده و تمام بخش های درونی دیگ با فشار آب زیاد شستشو داده می شود. در این روش نه تنها از اسید دیسکلر، بلکه از دیگر مواد شیمیایی از قبیل boiler conditioner نیز استفاده می شود که قدرت خورندگی بسیار کمی دارند. البته این مواد سمی بوده و بدون ماسک و دستکش های استاندارد نباید از آنها برای شستشوی بویلرها استفاده شود.

ولی هیچ کدام نباید در بهره برداری معمول لازم شود. اگر شما تجهیزات پیش تصفیه کافی دارید و تصفیه شیمیایی مناسبی هم انجام می دهید نباید هرگز نیاز به تمیز کردن لوله ها داشته باشید.

بیشتر بدانید : دستگاه خم لوله فرغون

• رسوب زدایی دیگ بخار با دیسکلر

از کاربردی ترین روش ها برای رسوب زدایی بویلر می توان به استفاده از مواد شیمیایی به نام دیسکلرها اشاره نمود که قدرت بسیار بالایی در حل کردن رسوب ها دارند. این مواد که دارای پایه اسید کلریدریک می باشند، قادرند تا رسوب های ایجاد شده بر روی سطوح فلزی و پلاستیکی را بدون خوردگی از حل و از بین ببرند.

در این روش دیسکلر پودری یا مایع آن را به درون لوله ها تزریق نموده و شرایط را برای عبور آنها از تمام لوله ها و تاسیسات دیگ بخار فراهم می کنند. با عبور این مواد از لوله ها رسوب های ایجاد شده در مسیر را در خود حل می کنند. به منظور افزایش قدرت این مواد و جلوگیری از ایجاد ترک و شکستگی از مواد خیس کننده (Surfactant) نیز به همراه دیسکلر استفاده می شود.

• رسوب زدایی دیگ بخار صنعتی با DM

از دیگر روش های رسوب زدایی دیگ های بخار و بویلر می توان به استفاده از مواد DM اشاره نمود. این مواد که دارای پایه فسفات می باشند قادرند تا نه تنها رسوب های ایجاد شده بر روی  لوله و جدار دیگ بخار را در خود حل کنند، بلکه از ایجاد رسوب نیز جلوگیری می کنند. مواد ضد رسوب DM پس از ورود به دیگ بخار منجر به لخته شدن یون های معلق در آب شده و پس از به هم پیوستن آنها در کف دیگ انباشته می گردند. مواد رسوب زدا مورد استفاده برای بویلر و دیگ بخارهای صنعتی بر اساس نحوه عملکرد آنها دارای انواع مختلفی می باشند. گروهی از این مواد با لخته شدن یون ها از ایجاد رسوب جلوگیری نموده و برخی PH را تنظیم می کنند. برخی دیگر از این مواد در ساختار کریستال های تشکیل شده توسط یون های کلسیم و منیزیم از اتصال آنها به هم جلوگیری نموده و در نهایت گروه دیگری باعث جدا شدن کریستال های رسوب شده از هم و حل شدن از آب می گردند. در این روش باید میزان  PH در سطح استانداردی تنظیم شود و با قرار گرفتن بر روی ۱۱ راندمان این مواد تا حد بسیار زیادی افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه براین، مقدار مواد رسوب زدایی مورد استفاده باید به درستی تعیین شود.

بیشتر بدانید: دستگاه لوله خم کن NC 

نحوه تمیزکردن بویلرها با دوده پاک کن

روش هایی برای رسوب زدایی بویلرها صنعتی بخار وجود دارد که نیاز مبرم به تعویض آنها نیست، اما گاهی تمیز کردن سمت آب لوله آن را کم ضخامت می کند و نیاز به تعویض بویلرهای صنعتی بخار خواهد داشت. تمیزکاری لوله بویلرهای صنعتی بخار سمت آتش با برس سیمی انجام می شود. با یک وسیله که به یک جاروی برقی وصل شده و دوده پاک شده را جمع آوری می کند. این دستگاه کار را آسان تر می سازد. تمیز کردن و تعویض لوله بویلرهای بخار، معمولا وقتی دیگ بخار در حال کار است توسط دوده پاک کن انجام می شود.

دوده پاک کن ها فقط باید زمانی که دیگ بخار در حال کار است، استفاده شوند. وقتی بویلر در حال کار است، دوده در داخل کوره گازی بی اثر است. اگر دوده پاک کن ها فقط براساس کارکرد فن دمنده هوا به کار گرفته شوند، مخلوط انفجاری از غبار و هوا با انرژی کافی افزوده شده توسط بخار برای تولید جرقه استاتیکی ایجاد کرده اید. در بویلرهای جدید دوده پاک کن ها به جای بویلر به هدر متصل شده اند که این کار اشتباه است. در واقع دوده پاک کن ها باید سالم بوده و به درستی نصب شوند تا کار خود را به خوبی انجام دهند. اگر انتهای آنها خورده شده یا سوخته یا از تراز خارج شده است جت های بخار به لوله ها می خورند و امکان بریده شدن لوله ها وجود دارد. باید به سرعت برای آن چاره ای اندیشید.

زمان تعویض بویلرها

هنگامی که تمیزکاری جوابگو نباشد، علاوه بر اتلاف وقت و انرژی، تنها راه چاره تعویض لوله هاست. اگر دیگ بخار شما جدید و لوله های آن قابل تعویض است، آنچه شما نیاز دارید آچار، ابزار مخصوص و چکش است که باید فردی حرفه ای آنها را تعویض کند. در غیر این صورت شما به نوردزنی و جوشکاری نیاز خواهید داشت. وقتی فقط یک یا دو لوله معیوب دارید، آسان ترین و به صرفه ترین کار مسدود کردن و تعویض کردن آنهاست. برخی لوله ها را نمی توان مسدود کرد چون کار آنها غیر از انتقال حرارت است. لوله هایی که دیواره بویلرها را تشکیل می دهند، قابل انسداد نیستند چون بدون جریان آب برای خنک کردن آنها، ذوب شده یا خواهند سوخت.

زمان رسوب زدایی بویلرها

با توجه به اهمیت بسیار زیاد حذف رسوب های ایجاد شده در دیگ های بخار، لازم است به صورت دوره ای فرآیندهای فوق اجرا شوند. بازه زمانی که لازم است اسید شویی یا استفاده از DM و اسید دیسکلر برای دیگ بخار استفاده شود، به درجه سختی آب ، درجه حرارت و شریط محیطی بستگی دارد. استفاده از لوله نمونه برای شناسایی مقدار رسوب ایجاد شده در داخل دیگ بخار از جمله متوداول ترین روش ها در این زمینه می باشد.

مزایای رسوب زدایی بویلر یا دیگ بخار

چرا برای رسوب زدایی بویلرها وقت و هزینه صرف کنیم؟ از مهم ترین مزایا و دلایل استفاده از روش های مختلف برای رسوب زدایی دیگ بخار صنعتی می توان به موارد پایین اشاره نمود:

• ممانعت از کاهش طول عمر لوله ها و سایر تجهیزات دیگ های بخار: رسوب ایجاد شده بر روی لوله ها و جداره دیگ مانع از تبادل دما شده و نیاز به حرارت دهی بیشتری خواهد بود که در نهایت منجر به کاهش طول عمر دستگاه می گردد.
• جلوگیری از ایجاد ترک یا سوراخ در جدار لوله و دیگ به علت قدرت خورندگی بسیار بالای اکسیژن موجود در آب
• کاهش مصرف انرژی به دلیل حرارت دهی پایین جهت افزایش دمای سیال موجود در لوله و دیگ
• ممانعت از انسداد مسیر شیرهای ورودی و خروجی دیگ بخار به علت تجمع زیاد رسوب

  بیشتر بدانید: دستگاه خمکاری پروفیل 

بهترین روش رسوب زدایی بویلرها

روش رسوب زدایی اسیدی، موثرتر از سایر روش ها بوده و در مدت زمان کمتری فرآیند رسوب زدایی بویلرها را انجام می دهد. تمیز کردن اسیدی شامل گردش اسید با غلظت کم در اطراف تجهیزاتی است که نیاز به حذف رسوب دارد. اسیدهای مورد استفاده معمولا هیدروکلریک، سولفامیک، سیتریک، فرمیک، هیدروفلوریک و فسفریک هستند. در صورت لزوم می‌توان از بازدارنده‌های خوردگی خاص با این اسیدها استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود که تجهیزات اسیدی به طور یکپارچه تمیز می‌شود.

کلام آخر

توجه کنید که نیاز به رسوب زدایی شیمیایی بویلرها باید با رسوب زدایی لوله های نمونه تعیین شود، نه میزان زمان گذشته از آخرین شست و شو! بهینه سازی دیگ بخار و بهبود خواص شیمیایی آب، روش های نگهداری و راه‌اندازی می‌تواند زمان بین شست و شوها را افزایش دهد.